W ramach akcji „Szkoła pamięta” chcielibyśmy przybliżyć Państwu postać pułkownika Władysława Liniarskiego.
Władysław Liniarski – pułkownik, ps. „Mścisław”, „Wuj”, „Jan”.
Urodził się 23 listopada 1897 r. we wsi Małachowice-Gustawów w powiecie włoszczowskim guberni kieleckiej. Od 1916 r. działał w Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1919 r. wstąpił do Wojska Polskiego i służył w charakterze podoficera i oficera służby stałej. Walczył w wojnie z bolszewikami. Przed wybuchem wojny w stopniu podpułkownika dowodził batalionem 62. pp w Bydgoszczy. W wojnie 1939 r. walczył na Pomorzu i Kujawach oraz w bitwie nad Bzurą. Ranny 20 września w Puszczy Kampinoskiej, dostał się do niewoli, z której uciekł.
Od 1940 r. był komendantem Okręgu Białostockiego Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej na terenie okupacji sowieckiej. Tropiony przez NKWD uniknął aresztowania. W okresie od października 1941 do kwietnia 1942 r. był komendantem Obszaru Białystok ZWZ-AK, a następnie od 1942 r. komendantem Okręgu Białystok AK. W 1943 roku wydał rozkaz likwidowania „band komunistyczno-żydowskich”, co stało się później przyczyną oskarżeń o antysemityzm.
Liniarski, który był przeciwny planowanej akcji „Burza”, w rozkazach kierowanych do komendantów inspektoratów i obwodów, akcentował wolę bicia Niemców, przygotowanie samoobrony, a w przypadku opanowania terenu przez komunistów i wrogiego nastawienia do ludności polskiej – przejście do dalszej konspiracji. Około 10 lipca 1944 r. „Mścisław” wydał rozkaz o rozpoczęciu akcji „Burza” na obszarze inspektoratu łomżyńskiego.
20 września 1944 r. ppłk. Władysławowi Liniarskiemu podporządkował się rtm. Zygmunt Szendzielarz z resztkami 5 Wileńskiej Brygady AK. „Mścisław” nakazał „Łupaszce” trwać w Puszczy Białowieskiej i organizować kadrowy oddział z rozbitków z wileńskich i nowogródzkich oddziałów AK. Na początku listopada 1944 r. do oddziału dołączył m.in. oficer BiP Okręgu Wileńskiego AK ppor. Lech Beynar ps. „Nowina”, późniejszy znany historyk i publicysta, piszący pod pseudonimem literackim „Paweł Jasienica”. W dniu 10 listopada Zygmunt Szendzielarz został awansowany przez ppłk Liniarskiego do stopnia majora.
Nie podporządkował się rozkazowi rozwiązania AK, a podległe struktury AK przekształcił w Armię Krajową Obywateli (AKO). Na przełomie stycznia i lutego 1945 r. ppłk Liniarski mianował „Łupaszkę” komendantem partyzantki Okręgu Białostockiego AKO, a 5 Wileńska Brygada stała się dyspozycyjnym oddziałem Komendy AKO. W lutym 1945 r. uformowały się na Białostocczyźnie struktury Armii Krajowej Obywateli (AKO). Struktury Białostockiego Okręgu AKO weszły w skład Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość (WiN). Wielu jego żołnierzy kontynuowało działalność, podejmując się akcji propagandowych i rozrzucając ulotki. W maju 1945 r. „Mścisław” podporządkował się Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj, która to zmusiła go do ograniczenia pracy organizacyjnej oraz akcji zbrojnych.
31 lipca 1945 r. „Mścisław” został aresztowany przez UB w Brwinowie pod Warszawą. Był najdłużej sprawującym funkcję komendanta okręgu. Był przesłuchiwany około 20 razy w śledztwie w więzieniu mokotowskim. 20 maja 1946 r. ogłoszono wyrok: kara śmierci. Bierut – wskutek wielu zabiegów obrony – skorzystał z prawa łaski i zamienił wyrok na 10 lat więzienia.
W marcu 1951 r., podczas procesu gen. Emila Fieldorfa, Liniarski – wyniszczony chorobami i przesłuchaniami, wniesiony do sali rozpraw na noszach – złożył zeznania obciążające swojego dawnego przełożonego z Kedywu.
13 kwietnia 1954 r. wycieńczony więzień (m.in. 6-krotnie chorował na żółtaczkę) wyszedł na wolność. W połowie 1955 r. podjął pracę zawodową.
16 sierpnia i 20 sierpnia 1957 odwołał przed wiceprokuratorem Prokuratury Generalnej PRL-Stanisławem Krygielem zeznania wymuszone na nim podczas śledztwa przeciwko gen. Emilowi Fieldorfowi.
W 1965 r. Liniarski został przyjęty do ZBoWiD, co umożliwiło niesienie nieocenionej pomocy swych byłym podkomendnym. Zaczął zbierać materiały, dzięki czemu mogły ukazać się 3 tomy o działalności AK na Białostocczyźnie.
Jeśli tylko siły i finanse pozwalały, jeździł na spotkania ze współtowarzyszami walk, uczestniczył w uroczystościach. Pozostał wielkim autorytetem, umiłowanym komendantem i skromnym człowiekiem, choć był i kawalerem Krzyża Orderu Virtuti Militari, i czterokrotnie Krzyża Walecznych.
Został członkiem m.in. opozycyjnego Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela.
Płk. Władysław Liniarski „Mścisław” zmarł 12 kwietnia 1984 r., spoczął na warszawskich Powązkach.
